AFERA “PANDORA PAPIRI”: Firma Blaža Đukanovića sa Djevičanskih ostrva prebacila 132.500 eura iz Londona

Ofšor kompanija Victoria Bridge Finance Ltd sa Britanskih Djevičanskih ostrva, koja je u vlasništvu Blaža Đukanovića, sina predsjednika države Mila Đukanovića, godinama je pozajmljivala novac od svoje kćerke kompanije DGT Energy LLP, registrovane u Londonu. To pokazuje dokumentacija do koje je došla Mreža za istraživanje organizovanog kriminala i korupcije – LUPA.

U finansijskoj dokumentaciji može se vidjeti da je Victoria Bridge Finance Ltd prvu pozajmicu od kompanije DGT Energy LLP, od ukupno 46.092 britanskih funti, dobila tokom 2013. godine. Godinu kasnije taj iznos se povećao na 60.592 britanske funte, a 2015. godine na 87.877 britanskih funti. Tokom 2016. godine u finansijskoj dokumentaciji britanske kompanije DGT Energy LLP evidentirano je da je od Victoria Bridge Finance Ltd potraživala ukupno 108.221 britansku funtu, odnosno te godine oko 132.500 eura, dugoročne pozajmice.

– Kredit je neobezbijeđen, sa sobom nosi kamatnu stopu od dva odsto godišnje i naplativ je po zahtjevu. Zahtjev za naplatu kredita neće biti ispostavljen u roku od 12 mjeseci od sačinjavanja izvještaja. Za ovaj kredit se iz tog razloga smatra da je dugoročne prirode – piše u finansijskoj dokumentaciji kompanije DGT Energy LLP. U periodu kada su evidentirane pozajmice sakrivene kompanije Blaža Đukanovića, njegov otac je bio
predsjednik Vlade Crne Gore.

Međutim, on u svojim imovinskim kartonima nikada nije pomenuo ovu kompaniju svog sina. Podaci do kojih je došla mreža LUPA ukazuju da su ofšor kompanije koje se povezuju sa sinom aktuelnog predsjednika Crne Gore imale bankarske račune i novac koji su koristile u inostranstvu. Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) otkrila je prije dva dana da su Milo i Blažo Đukanović 2012. godine sklopili tajne ugovore o upravljanju njihovom imovinom skrivajući se iza komplikovane mreže povezanih kompanija iz Velike Britanije, Švajcarske, sa Britanskih Djevičanskih ostrva, iz Paname i sa Gibraltara.

Sin predsjednika Crne Gore je iskoristio tu strukturu da formira i dvije skrivene kompanije sa ćerkama firmama u Londonu i Crnoj Gori. Do tih podataka Istraživački centar MANS-a došao je kroz globalnu istragu o ofšor poslovima pod nazivom „Pandora papiri“ (Pandora Papers), koju je vodio Međunarodni konzorcijum istraživačkih novinara (ICIJ) sa partnerima iz 117 zemalja. Do sada najveća baza procurjelih podataka sadrži skoro 12 miliona dokumenata iz 14 ofšor agencija. Sa Blažom Đukanovićem i njegovim ocem povezuje se još nekoliko ofšor kompanija, čiji su finansijski izvještaji za sada nedostupni novinarima istraživačima i većina tih izvještaja i podataka nalazi se u Velikoj Britaniji i Švajcarskoj. Iz tog razloga nadležni državni organi morali bi putem međunarodne pravne pomoći da traže podatke kako bi utvrdili tačne iznose novčanih sredstava kojima su raspolagali članovi porodice Đukanović.

Prema podacima koje je objavio MANS, direktorica LJ Managementa, Barbara Haldi, je 18. novembra ovjerila kopije ličnih dokumenata Đukanovića, a 16. decembra 2014. godine ona su poslata preporučenom poštom na adresu ALGOCAL-a u Panami. Iz te firme 23. decembra, prema dostupnoj dokumentaciji potvrdili su da su primili pošiljku i konstatuju da su dostavljeni podaci za Mila i Blaža Đukanovića u vezi sa kompanijom LJ Skye 2 (PTC) Limited. Tako je početkom 2013. godine nazvana firma CM Skye 2 (PTC) Limited sa kojom su Đukanovići sklopili ugovore o uspostavljanju trastova Victoria Trust i Capecastel Trust na Britanskim djevičanskim ostrvima.

Barbara Haldi upravljala je kompanijama iz šeme povezanih sa Đukanovićima i može se zaključiti da je ona najviše upućena u njihove tajne ofšor poslove. Novinari mreže LUPA pronašli su njenu biografiju na sajtu kompanije Auris Relocation iz Švajcarske. Radi se o državljanki Švajcarske, koja posjeduje nekoliko diploma i koja radi kao konsultant.

“Svaki klijent je jedinstven i zaslužuje najbolju uslugu. Moj cilj je da učinim njihovu instalaciju što je moguće lakšom. Njihova dobit je moj prioritet”, piše ispod fotografije Barbare Haldi.

Sudeći po dokumentaciji dostupnoj u “Pandora papirima”, Blažo Đukanović je 23. februara 2012. godine uz pomoć ALCOGAL-a, a uz posredovanje tadašnjeg CM Management (Suisse) SA, na Britanskim djevičanskim ostrvima formirao kompaniju Victoria Bridge Finance Ltd. To pokazuju interna dokumenta ALGOCAL-a u kojima su navedeni stvarni vlasnici skoro 15 hiljada kompanija koje je ta advokatska kuća osnovala. U slučaju firme Victoria Bridge Finance Ltd, kao krajnji vlasnik je naveden Blažo Đukanović, upisan je njegov broj pasoša (S91HG1950) koji je istekao 27. marta 2019. godine, datum rođenja, državljanstvo i adresa prebivališta u Londonu.

Sedam dana nakon uspostavljanja Blažovog trasta, 28. juna 2012, njegova firma Victoria Bridge Finance zajedno sa Arcola International Ltd sa Britanskih djevičanskih ostrva, u Londonu je osnovala DGT Energy LLP. Prvo sjedište te kompanije je bilo na istoj adresi na kojoj se nalazila firma londonske advokatske kancelarije, Charles Mia Limited, koja je ovjeravala Blažova i Milova lična dokumenta za potrebe osnivanja trastova.

Prema podacima britanskog registra kompanija, DGT Energy LLP ugašena je 22. septembra 2020. godine, ubrzo nakon što je Demokratska partija socijalista (DPS) izgubila vlast na parlamentarnim izborima u Crnoj Gori.

SDT formiralo predmet, ASK i dalje ćuti

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) formiralo je predmet povodom tvrdnji MANS-a.
– Povodom saopštenja MANS-a, koji je učestvovao u globalnoj istrazi „Pandora papiri“, ističemo da je Specijalno državno tužilaštvo odmah po saznanju za predmetni događaj formiralo predmet i preduzeće sve mjere i radnje iz svoje nadležnosti radi utvrđivanja činjenica i okolnosti u vezi sa istim i o rezulatima preduzetih radnji blagovremeno obavijestiti javnost – navodi se u odgovoru SDT-a, koji je proslijeđen portalu „Vijesti“. Iz Evropske komisije (EK) saopštili su da su zainteresovani za borbu protiv izbjegavanja plaćanja poreza na svim nivoma, ali da nisu u poziciji da daju komentare ili djeluju u bilo kom konkretnom slučaju koji se navodi u „Pandora papirima“. EK je pozvala nacionalne vlasti i pravosudne sisteme da reaguju u konkretnim slučajevima. Crnogorska Agencija za sprječavanje korupcije (ASK) nije se obraćala javnosti povodom podataka o sakrivenim ofšor kompanijama predsjednika države.

Jedan od finansijskih izvještaja kompanije DGT Energy LLP 

Autori: Vladimir Otašević i Marko Vešović