Simović i Čelebić
Sumnjiva veza milionskog tendera i kupovine trosobnog stana
Odlazeći predsjednik Opštine Nikšić i doskorašnji ministar poljoprivrede i ujedno potpredsjednik Vlade za finansijski sistem Milutin Simović kupio je u septembru 2019. godine imovinu vrijednu 242.000 eura. Međutim, prijavljeni prihodi visokog državnog funkcionera i njegove porodice tada nisu bili dovoljni da opravdaju toliki trošak. Šta više, nema dokaza da je Simović uopšte isplatio taj novac. Na to ukazuju podaci koje je prikupila Mreža za istraživanje organizovanog kriminala i korupcije – LUPA i Monitor.
Prema podacima Uprave za nekretnine, Simović je 30. septembra 2019. godine kupio trosoban stan (150m2) i parking prostor (32m2) od kompanije “Čelebić”, koja je u vlasništvu biznismena Tomislava Čelebića, poslovnog partnera i prijatelja predsjednika države Mila Đukanovića.
Interesantno je da se u vrijeme kada se pripremala kupovina stana realizovao i milionski vrijedan tender Ministarstva poljoprivrede koji je Simović dodijelio upravo Čelebićevoj drugoj kompaniji – “Čelebić agrar”, koja je postala 30-godišnji zakupac preko 156 hektara državne zemlje po cijeni od svega 1.01 cent/ m2 godišnje.
Detalj iz Ugovora o zakupu
Pomenuto zemljište se nalazi nedaleko od obale, ima pogled na more i atraktivnu uvalu Bigovo gdje je već planirana izgradnja luksuznog turističkog naselja Bigova Bay sa dva hotela, 357 apartmana i 230 vila sa ukupnom investicijom od oko 300 miliona eura.
I iza projekta Bigova Bay se nalazi, preko mreže ofšor firmi sa Kipra i Ujedinjenih Arapskih Emirata, još jedan prijatelj predsjednika Đukanovića – bivši palestinski ministar i poslanik Mohamed Dahlan. On je u svojoj zemlji osuđen na tri godine zatvora zbog korupcije i zloupotrebe položaja. Dahlanovo hapšenje i izručenje palestinske vlasti traže još od 2015. godine a od 2019. godine ga traži i Turska zbog navodnog učešća u tri godine ranijem krvavom pokušaju svrgavanja predsjednika Redžepa Erdogana. Turska je takođe raspisala nagradu od 700 hiljada dolara za informaciju koja bi dovela do Dahlanovog hapšenja.
Prema zvaničnim podacima sa portala Agencije za sprječavanje korupcije (ASK), Simović je kao tadašnji potpredsjednik Vlade po osnovu plate ostvario 2019. godine ukupan godišnji prihod od 21.363 eura kao i još 6.420 eura drugih prihoda što je ukupno 27.783 eura. Predstavnicima Agencije dostavio je podatak da je iste godine njegova supruga Ljiljana Simović ostvarila prihod od ukupno 31.156 eura (plate i renta). Bračni par Simović nije imao nikakvu prijavljenu ušteđevinu te, kao ni prethodne godine.
Mimo redovnih prihoda, bračni par Simović ima prijavljena sredstva iz tri stambena kredita od kojih su prva dva korištena za kupovinu pomenutog stana prema riječima samog Simovića. Glavni je od 120.000 eura dobijen 21. novembra 2017. godine od Hipotekarne banke koja je upisala teret na kuću od 214 kvadrata u podgoričkom naselju Zlatica, koja je danas u vlasništvu Simovićeve kćerke. Taj kredit Milutin Simović je prijavio ASK-u u martu 2018. godine i otplaćuje ga u mjesečnim ratama od 855 eura. Drugi kredit je od 40.000 eura iz maja 2019. godine koji je njegova supruga podigla i za koji plaća mjesečnu ratu od 40 eura i treći od 3.500 eura iz oktobra 2015. godine.
Međutim, u martu 2018. kada je Simović prijavio stambeni kredit nije evidentirana kupovina stana što je on i potvrdio dnevnom listu „Dan“ u maju iste godine rekavši da će nekretninu prijaviti „nakon sklapanja ugovora o kupovini nekretnine i njene uknjižbe u katastru nepokretnosti“. Da stvar bude čudnija, Simović je trosobni stan i parking ipak prijavio u imovinski karton u martu 2019. godine, što je pola godine ranije nego je stan i kupljen (30. septembar 2019. prema dokumentaciji Uprave za nekretnine).
Kad se sve sabere, i ostvareni prihod i sredstva od kredita, Simovići su zajedno do 30. septembra 2019. godine (kada je potpisan Ugovor o prodaji sa uspostavljanjem hipoteke u korist prodavca) posjedovali najviše oko 201.000 eura (ukupni prihodi ostvareni u prva tri kvartala te godine), ili još preciznije, 192.945 kada oduzmu rate za kredite od 855 eura i 40 eura za prvih 9 mjeseci te godine.
Međutim, prema dokumentaciji koju smo dobili iz Uprave za nekretnine ne postoji dokaz da je Simović uopšte dao novac za stan kompaniji “Čelebić”. Naime u zapisu ugovora UZZ br.1245/2019 koji je sačinila notarka Tanja Čepić navodi se da je Simović isplatio iznos od 210.000 eura prije zaključenja ugovora. Dakle taj novac nije evidentiran i isplaćen u prisustvu notarke koja je sačinila zapis ugovora. Čak i da jeste isplatio novac postavlja se pitanje kako je Simović mogao isplatiti toliki novac sa svega 192.945 eura prihoda i kredita izuzimajući još neuračunatu ratu za treći i najmanji kredit i bez ikakve prijavljene ušteđevine njega i supruge.
Stranica ugovora o prodaji trosobnog stana i parking prostora
Osim toga, Simovićevo domaćinstvo je moralo da troši 2019. godine novac na hranu, piće, račune, poreze, održavanje prijavljenog voznog parka… što je dodatno opterećenje za kupovinu tako vrijedne imovine i što tadašnji ministar poljoprivrede i potpredsjednik Vlade nije objasnio ASK-u.
U ugovoru o prodaji trosobnog stana od 242.000 eura sa kompanijom Tomislava Čelebića, iznos od 32.000 eura naveden je kao preostali dug (nakon uplate od 210.000 eura), koji se Simović obavezao da isplati najkasnije do 3. novembra 2020. godine. Taj rok je kasnije prolongiran do 3. novembra 2022. godine na osnovu potpisanog aneksa Ugovora o prodaji UZZ 776/2020 od 21. septembra 2020. godine.
Novinari su pokušali da dobiju odgovor od notarke Čepić, zašto nije tražila od Simovića dokaz na koji način je isplatio kompaniji „Čelebić“ 210.000 eura, što je bila njena zakonska obaveza, međutim odgovor do objave istraživanja nije stigao.
Sa druge strane, vrijedan tenderski ugovor sa drugom Čelebićevom firmom „Čelebić agrar“ tadašnje Simovićevo ministarstvo je potpisalo nešto više od godinu dana prije nego što je zvanično evidentirana kupovina stana i parking prostora.
Početkom decembra 2017. godine Vlada Crne Gore, na čelu sa tadašnjim premijerom Duškom Markovićem obrazovala je Komisiju za valorizaciju poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini, na čijem čelu je postavljen upravo Simović, koji je 18. decembra 2017. godine objavio javni poziv za učešće na tenderu za davanje u zakup nepokretnosti na državnom lokalitetu Vranovići u Opštini Kotor.
Državna zemlja u ukupnoj površini od 1.564.477 kvadrata, čija vrijednost se procjenjuje na desetine miliona eura, davana je tada u 30-godišnji zakup za uspostavljanje zasada maslina s tim da se ponuđač obaveže da će najmanje 80 odsto ukupne zakupljene površine biti pod zasadima. Na zemljištu je nađen i izvor vode koji će uveliko riješiti problem navodnjavanja zasada maslina. Tendersku dokumentaciju otkupile su tri kompanije iz Podgorice – “Montenegro Travel router”, “Pierbesa” i “Čelebić agrar”. U martu 2018. godine pristigle su ponude kompanija “Čelebić agrar” i “Montenegro Travel Router”. Komisija na čijem je čelu bio Simović procijenila je da je ponuda kompanije “Montenegro Travel Router”, neispravna, dok je ponuda firme “Čelebić agrar” okarakterisana kao ispravna, nakon čega su otpočeti pregovori na usaglašavanju ugovora o zakupu.
Imovina koja je data u zakup u Vranovićima
“Komisija za valorizaciju poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini je na sjednici održanoj 19. aprila 2018. godine usvojila Izvještaj o rezultatima pregovora po osnovu tendera za davanje u zakup nepokretnosti na lokaciji Vranovići, opština Kotor, sa predlogom ugovora”, piše u jednom od dokumenata Vlade, u koji je uvid imala LUPA. Dogovoreno je da cijena zakupnine iznosi 101 euro po hektaru (101€/10,000 m2) ili 1,01 cent po metru kvadratnom (1.01c/m2) na godišnjem nivou. To znači da za 30 godina gazdovanja vrijednom imovinom na primorju Čelebićeva kompanija treba da plati ukupno oko 474 hiljade eura ili 15.801 euro godišnje i da realizuje, obećani, investicioni program podizanja plantaža maslina vrijedan oko 7,9 miliona eura do 2022. godine uz stručni nadzor Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja.
Međutim, tu nije kraj. Iako je poljoprivredno zemljište dato u zakup za poljoprivrednu valorizaciju, investitoru je naknadno dozvoljeno da osim zasada maslina takođe dio zemlje namijeni u svrhu turizma „tipa T4 etno sela, ugostiteljstva i turizma“ čime se „dozvoljava formiranje parcele za objekat turizma (od 2500 m2 do max 5000 m2) za potrebe nove gradnje. Na parcelama je moguće gratiti više objekata do postignute zauzetosti“. To pokazuje dokument kotorskog Sekretarijata za urbanizam, građevinarstvo i prostorno planiranje od 28. decembra 2020. godine, i to sve Čelebić je od Simovića dobio za godišnju cijenu zakupa od 1.01 cent /m2.
Izdati urbanističko-tehnički ulovi za parcele pod zakupom
Novinari Mreže LUPA i Monitora su pokušali da dobiju odgovor od Simovića na uočene nelogičnosti i kontradikcije koje se tiču njegovih prijavljenih prihoda, troškova, neusklađenog vremena kupovine nepokretne imovine i eventualnog konflikta interesa zbog tenderskog procesa. Međutim Simović nije odgovarao na pitanja poslata još 5. januara ove godine.
Iz nevladine organizacije Akcija za socijalnu pravdu najavili su da će, u odnosu na konkretni slučaj, uputiti inicijativu Agenciji za sprečavanje korupcije.
„Agencija treba da sprovede adekvatnu kontrolu i utvrdi iz kojih je izvora bivši potpredsjednik Vlade kupio stan, kao i da li je u konkretnom slučaju došlo do kršenja Zakona o sprečavanju korupcije i shodno tome preduzme konkretne mjere. Ovakvi slučajevi samo dodatno potvrđuju opravdanost zahtjeva da se što prije zakonski uredi pitanje sticanja imovine javnih funkcionera, što bi trebalo da bude jedan od prioriteta nove vladajuće većine”, kazali su iz Akcije.
Autori: Vladimir Otašević i Jovo Martinović
(Ovaj tekst nastao je u okviru projekta “Data novinarstvo u funkciji vladavine prava”)
