Na sajtu CRPS doskoro bila i opcija “Sve promjene”, koje sad nema
Internet baza Centralnog registara privrednih subjekata (CRPS) – Uprave prihoda i carina Crne Gore više ne sadrži podatke o bivšim ovlašćenim licima, izvršnim direktorima i osnivačima kompanija registrovanih na teritoriji Crne Gore. Radi se o podacima koji su bili dostupni javnosti na uvid do prije nekoliko dana na sajtu CRPS-a – „http://www.pretraga.crps.me:8083/“, saopštila je za „Dan“ juče Mreža za istraživanje organizovanog kriminala i korupcije – LUPA.
“Prilikom pretrage podataka o određenim kompanijama, koje su bile u vlasništvu bivših i aktuelnih državnih funkcionera, na sajtu CRPS zatekla nas je neugodna situacija da tih podataka više nema. Istraživački novinari godinama prate podatke sa sajta CRPS i brisanje podataka o bivšim ovlašćenim licima, izvršnim direktorima i osnivačima kompanija registrovanih u Crnoj Gori udar je na istraživačko novinarstvo i uopšte slobodan pristup informacijama. Umjesto da su ti podaci I dalje dostupni kao i u prethodnim godinama, oni se sada moraju tražiti kroz zahtjeve o slobodnom pristupu informacijama, na osnovu kojih se dobijaju anonimizirani podaci pomoću kojih ne može da se utvrdi identitet nijedne osobe, koja je ovlašćeni zastupnik, izvršni direktor i/ili osnivač privrednog društva – saopšeno je juče za „Dan“ iz mreže LUPA.
Istraživački novinari kontaktirali su juče za objašnjenje Upravu prihoda i carina Crne Gore, na čijem je čelu vršilac dužnosti izvršnog direktora Aleksandar Damjanović. U odgovoru tog državnog organa objašnjeno je da su podaci sklonjeni sa sajta nakon izvršene revizije Državne revizorske institucije (DRI).
“U odgovoru koji smo dobili iz Uprave prihoda i carina Crne Gore pominje se takozvana „zaštita“ trećih lica od netačnih podataka, što je vrlo tanko objašnjenje brisanja velikog broja tačnih javnih podataka, koji ne smiju biti skrivani od javnosti. Iz Uprave prihoda i carina saopšteno je: „imajući u vidu da je izvršena revizija efikasnosti od strane Državne revizorske institucije, i da je istom utvrđeno da hronološko vođenje evidencije (prije 2013. godine) ovog organa nije u dovoljnoj mjeri efikasno pa da samim tim nedostaju pojedini arhivski podaci, ovaj organ je onemogućio uvid u arhivske podatke dokle baza ne bude kompletirana u pogledu svih podataka od početka vođenja elektronske baze podataka (od 2002. godine), kako se treća lica i javnost ne bi dovodili u zabludu i dokle se javnost ne bude mogla pouzdati u tačnost svih unijetih podataka“, navode iz mreže LUPA da im je odgovoreno iz Uprave prihoda i carina Crne Gore. Dodaju da je problematično i to što se u odgovorima nadležnih pominje rečenica: „Privredni sud će pokrenuti postupak sudske likvidacije shodno odredbama Zakona o privrednim društvima, pa shodno preporukama Državne revizorske institucije, hronološki podaci i neće biti neophodni“.
Sajt CRPS-a sad
“Jedno je jasno – hronološki podaci moraju biti evidentirani i neophodni su ako država hoće da poštuje vladavinu prava, a sve u cilju borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala. Ukoliko se to ne poštuje, Crna Gora nije ništa bolja od ofšor destinacija na kojima su pojedini naši državnici skrivali i i dalje skrivaju ofšor kompanije. Mreža LUPA je tokom svog višegodišnjeg rada objavila brojne informacije i istraživanja pomoću podataka iz onlajn baze CRPS. To je sada onemogućeno. Postavlja se pitanje kome odgovara skrivanje podataka, posebno kad se zna da aktuelna Vlada promoviše svoju transparentnost i slobodan pristup informacijama. U svakom slučaju, mreža LUPA će se energično suprotstaviti daljem urušavanju pristupa informacijama u Crnoj Gori i tražiti podršku od medijskih poslenika i NVO sektora, ali i međunarodne zajednice, kako ova naprasna odluka Uprave prihoda i carina i DRI ne bi ostala na snazi i kako bi doskora javni podaci ponovo bili objavljeni na sajtu CRPS – zaključeno je iz mreže LUPA. Ta nevladina organizacija je sa kolegama iz Građanske alijanse (GA) reagovala i u martu 2018. godine, kada je tadašnji ministar finansija Darko Radunović pozvan da omogući zainteresovanim građanima, nevladinim organizacijama i medijima da efikasno i nesmetano kontrolišu rad javnih funkcionera i njihovu imovinu. I tada je detektovan ozbiljan problem, da su od početka te godine zainteresovani građani, nevladina udruženja i mediji onemogućeni da iz CRPS-a dobijaju podatke o privrednim društvima koji sadrže i lične podatke (matične brojeve, adresu, datum rođenja) ovlašćenih lica, izvršnih direktora i osnivača.
Autor: Vladimir Otašević